اثر روش خاک‌ورزی بر عملکرد نخود در شرایط دیم مناطق سرد

در این تحقیق به منظور دستیابی به روش خاک‌ورزی مناسب برای زراعت نخود دیم، هشت روش خاک‌ورزی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی به روش آماری استریپ پلات در سه تکرار به مدت سه سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه مورد بررسی قرار گرفت.  شخم پاییزه در دو سطح: 1- شخم با گاو آهن برگرداندار 2- شخم با گاوآهن قلمی در کرت­های اصلی و عملیات خاک­ورزی ثانویه قبل از کاشت در چهار سطح 1- دیسک 2- لولر 3- خاک همزن 4- دست پاش و زیر خاک کردن بذر با هرس بشقابی (روش سنتی) در کرت­های فرعی قرار گرفتند.  صفات زراعی عمق کاشت، ارتفاع پایین‌ترین غلاف از سطح زمین، ارتفاع بوته، تعداد شاخه، تعداد غلاف و دانه در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه و همچنین مقدار علف هرز در دو مرحله اندازه­گیری شدند.  میزان بارندگی در سال­های اول، دوم، و سوم به­ترتیب 202، 264 و 203 میلی­متر بود که پایین‌تر از میزان بارندگی در بلند مدت (350 میلی‌متر) بود.  نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد از لحاظ آماری بین دو روش شخم پاییزه از نظر عملکرد دانه و تعداد غلاف و دانه در بوته اختلاف معنی‌دار است و گاوآهن قلمی با میانگین 436 کیلوگرم دانه در هکتار نسبت به گاوآهن برگرداندار برتری دارد.  همچنین، صفات زراعی عملکرد دانه، تعدا شاخه، تعداد غلاف و دانه در بوته، عمق کاشت و میزان علف هرز در مرحله اول به طور معنی­دار تحت تأثیر عملیات خاک‌ورزی ثانویه قرار گرفتند.  تیمار خاک‌همزن با میانگین 431 کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین عملکرد را داشت ولی با هرس بشقابی اختلاف معنی­دار نداشت.  بر اساس نتایج به­دست آمده می­توان نتیجه گرفت که با استفاده از روش خاک‌ورزی مناسب برای کاشت نخود بهاره (گاوآهن قلمی در پاییز+ خاک همزن و یا هرس بشقابی قبل از کاشت) می­توان عملکرد محصول را در مقایسه با روش سنتی افزایش داد.